21 juni Rioja uit de kraan (84 km)

Volgens Bartjens zijn wij vandaag de 2000 km grens gepasseerd. Dat is vanaf Rotterdam 25 keer naar Amsterdam, 40 keer naar Breda, of in een keer naar Rome.We hebben gelukkig nog 700 km te gaan naar Santiago. Vandaag hebben we daar 80 km vanaf geknabbeld, in zeer warm weer. Vanuit Punta de la Reina vertrokken we naar Estella. Veel, heel veel wandelaars. Niet alleen Caminogangers, ook dagjesmensen (niet diskwalificerend bedoeld). Allemaal op zoek naar ontmoetingen, met zichzelf of met anderen. Of toch op zoek naar boodschap of zingeving? Allen volgen in ieder geval de gele pijlen van de Jakobsroute. Gehoord langs de weg: nu volg ik de gele pijlen, maar wat of wie volg ik als ik eenmaal in Santiago ben?

Wie was Jakobus eigenlijk? De helft van een broederstel (Jakobus en Johannes) dat tot de inner circle van Jezus behoorde, de apostelen. Veel weten we niet over hem, in 42 wordt hij onthoofd, omstreeks het Paasfeest. De eerste apostel die de marteldood koos en kreeg. Twee leerlingen van hem brachten het stoffelijk overschot terug naar Santiago, waar hij zeven jaar het evangelie had verkondigd. In 813 werd zijn graf herontdekt doordat de plaatselijke bisschop door een stralende ster naar de plek werd geleid. Zo ontstond de naam Campus Stellae ( sterrenveld), later verbasterd tot Compostela.

Santiago , St Jakobus, St James, St. Jacques werd de schutsheilige van de herovering van Spanje op de mohammedanen en patroon van de pelgrims. De overwinning op de Moren werd uiteindelijk aan St Jakobus toegeschreven. Santiago Matamoros, Santiago de Morendoder. Een pelgrimstocht naar diens graf kreeg dezelfde waarde als een bedevaart naar Jeruzalem of Rome. De pelgrim kleedde zich naar traditie, maar vooral functioneel. Hij droeg een breedgerande hoed als bescherming tegen zon en regen, een wijde mantel, een stok om op te steunen of dieren op afstand te houden (hadden we een paar keer goed kunnen  gebruiken tegen de loslopende honden), een paar sandalen en een simpele leren of linnen tas. Daarin zaten een nap en een lepel om in kloosters of bij goedwillende burgers een gratis maaltijd te kunnen nuttigen. Elke pelgrim droeg het embleem van de bedevaartgangers, de Jacobusschelp. Er bestaan meerdere routes naar Santiago, in en door Frankrijk, maar ook in Noord-Spanje. De middeleeuwse pelgrim kon al een volledige routebeschrijving vinden in de Codex Calixtinus. 

Op weg dus naar Estella, een prachtige stad met onder andere de Iglesia San Miguel, hier haalt Ronald een stempel, Wijnand krijgt de stempel bij de bakker.  Een paar kilometer verder het Monasterio de Irache, dit is een van de oudste kloosters van Navarra. Hier halen we een tweede stempel, voor de zekerheid. De berg waarop het klooster ligt is bekend geworden door de jaarlijkse bijeenkomsten van de Carlisten. En van onze prinsessen is daar nog bij betrokken geweest, voordat ze met bomen begon te praten. Het klooster ligt achter een enorm wijnbedrijf, we zijn in de streek van de Rioja. De pelgrim mag hier gratis water tappen en wijn....Dit laatste is prettig, maar niet aanbevelenswaard. Bij het tappunt spreken we een Zwitser die elk jaar een stuk van de Camino loopt. Hij neemt wel een glaasje. Stuk goedkoper dan in Zwitserland. In Torres del Rio eten we wat in een van de vele hostals. Fietsen is vooral eten  en drinken. Honger en dorst zijn de grootst denkbare vijanden, erger dan de Middeleeuwse Moren. We komen in de hoofdstad van de Rioja, Logrono, gelegen aan de Ebro. Wij fietsen nog een stukje door naar Navarrete, waar we een hotel vinden. En een pelgrimsmaaltijd nuttigen. Het gezelschap ons om heen wordt steeds internationaler. Fransen, Amerikanen, Duitsers. Weinig fietsers, veel wandelaars. Ook  veel zichtbare blessures. Ingetapete kuiten, enkels, knieën. Afgeplakte blaren. Wij zijn nog heel. Het fietsende echtpaar uit Nieuwerkerk zijn we onderweg kwijt geraakt, hij is  vroeg in het jaar al vanaf Malaga naar Santiago gereden. Zij vergezelt hem nu op de E-bike. Hasta manana.