20 juni The Sun also rises (102 km)

Als een echte bergetappe uit de Tour start het klimmen direct vanuit de start. En het is prachtig weer, nu nog een beetje bewolkt, maar later op de dag strakblauw. De Roelandspas (Roncevalles in het Spaans, Roncevaux in het Frans) brengt ons tot 1057 m, gemiddeld is hij goed te doen, maar steile stukken voldoende. De namen van de dorpjes getuigen van het Karel de Grote verleden. Volgens de legende versloeg Karel hier de Saracenen en sneuvelde ridder Roeland (Roland, Ronald) bij het afdekken van de terugtocht. Mede omdat hij te trots was om op zijn hoorn te blazen en Karel  terug te roepen. Valcarlos (Karelsdal) is het eerste dorp. Tijdens de klim komen we achtereenvolgens twee Fransen tegen die met een koffiemolentje (heel klein verzet) naar boven gaan, een Tsjech ( de eerste Tsjech) die zwaarbepakt nauwelijks vooruitkomt. Boven spreken we hem weer. Hij kampeert voornamelijk in de open lucht, alleen als hij warm water nodig heeft zoekt hij een camping op. En tenslotte twee vrienden uit Boxmeer, gisteren gestart in Irun. Eén van beide verloor twee jaar geleden zijn vrouw. Met haar is hij naar de Frans-Spaanse grens gefietst, hij wil die reis nu afmaken, zonder, maar toch ook met haar.

De klim is lang (18 km) met prachtige uitzichten en gelukkig weinig verkeer. Boven komen we in de mist. Mist is mystiek, stemmen horen zonder mensen te zien, silhouetten die niet blijken te zijn wat ze leken. En ineens is daar de top. Bovenop spreken we een wielrenner uit Pamplona. Hij vertelt dat de Roelandsmythe in feite een veldslag was tussen het leger van Karel de Grote en een groep Basken. De Basken wonnen en ontlenen daar een gedeelte van hun nationale identiteit aan. Hij geeft aan dat wij vanavond toch vooral in Pamplona moeten blijven. Good weather and good people.

Een paar kilometer dalen en daar  ligt Roncevalles, naast de Roelandslegende is het dorp ook innig verbonden met de Camino. De grootste pelgrimsherberg ( 300 bedden, één slaapzaal) staat hier. Het is een komen en gaan van pelgrims, met inderdaad veel Amerikanen, vooral veel jonge Amerikanen. We halen een stempel bij het pelgrimskantoor (stempelen= signar) en verbazen ons over de industrie die de Camino is (of geworden is). Terwijl het toch het authentieke karakter heeft bewaard. Niet alles is te koop dus. Een geruststellende gedachte. Een lange afdaling naar Pamplona volgt. Om de paar honderd meter wel een  pelgrimsherberg of anderssoortige slaapgelegenheid.

Pamplona kent iedereen van de St Fermin feesten, begin juli met als internationaal bekend hootepunt de stierenrennen. Zonder Hemingway was het een lokaal gebuik gebleven. Dankzij hem (The Sun also Rises) is het stierenrennen geromantiseerd en is het verbonden met levenslust en doodsdrang. Wij zijn geen Hemingway, maar wel in Pamplona. Wat een leuke stad, druk, maar prettig druk. Georganiseerde chaos.

Wij vervoegen ons bij de kathedraal voor het signar van ons paspoort, met lichte korting mogen wij ook de kathedraal in. Hij is prachtig, misschien wel te mooi. Uitgebreid met een prachtig vormgegeven  tentoonstelling in het aangebouwde klooster. Karel de Nobele ligt hier begraven. Hij en de Camino maakten Pamplona groot. Toen al brachten pelgrims geld en goed naar de steden aan de route. Weinig veranderd dus. We verlaten Pamplona om er terug te keren en langer te blijven. Het is nog een kleine 30 km naar Punta de la Reina. De plek waar een aantal routes samenkomen. Dan kun je wel zien in het dorp. Veel hotels, herbergen, niet zo veel pelgrims overigens. De  laatste 30 km waren zwaar, de eerste 18 ook. We hebben allerlei pijntjes, rusten ook niet meer echt uit. Maar Spanje, dit Spanje vergoedt alles. Het leeft, het is toegankelijk. De inwoners willen dat je hun leven binnenkomt, beschouwen je als gast, niet als toerist. Ze willen delen. Wat nog bij is gebleven: in Pamplona reden we verkeerd, ongevraagd werden we glimlachend  gecorrigeerd door een oudere Bask. Die kant moet je op. In Punta gegeten bij een herberg, we hebben er niet geslapen. 6 Stapelbedden in een te kleine  ruimte is niet aanlokkelijk, het menu was dat wel. Hasta manana.