30 juni Santiago en St. Jacobus, tot in den draai! (50 km)

Santiago bereiken was geen doel, het graf van de apostel eigenlijk ook niet. Het doel is het reizen. Het was fantastisch om elke dag te vertrekken, niet wetende waar te gaan slapen en wie te ontmoeten. De routine van het leven uit twee fietstassen relativeerde alle wereldproblemen. Handwasje doen, drogen (al rijdende) op de fiets, extra hotelzeepje in de tassen voor de geur. That's all.

Maar nu we zo dicht in de buurt van Santiago zijn is er geen ontsnappen meer mogelijk. We gaan Santiago halen. Velen hebben al gewaarschuwd voor de anticlimax, we gaan het ondervinden. Katrien staat om 09.30 voor onze deur en we vertrekken gedrieën. Gelukkig kunnen we in het volgende dorpje weer bij onze Vlamingen aansluiten. Dany doet vandaag het chauffeurswerk. Emmy en Carlos fietsen. Het traject lijkt in het profiel sterk op gisteren, maar korter. De dag begint met een afdaling in en door de wolken. Katrien zingt op de fiets Misty van Ella Fitzgerald. Geeft in mystiek Galicia een bijzondere sfeer. Vroeg in de middag bereiken we Santiago. Het eerste plaatsnaambordje moet op de foto. Het is a-romantisch gelegen hoog boven de snelweg in een grauwe buurt. Een paar kleine klimmetjes en een steile slotklim en we staan voor de kathedraal, althans dat dachten we. Door een speling van het lot (of de GPS) komen we ieder aan een kant uit. De apostel in het midden. Veel foto's met en zonder fietsen in allerlei combinaties. Iedereen maakt een foto van iedereen. De foto is voor het uitgestelde gevoel. Nu voelt het heel vreemd, we staan in de traditie van eeuwenlange pelgrimages, maar we hebben ook een sportief resultaat bereikt. 31 Dagen op de fiets en 2800 km totaal is niet niets. Maar we voelen ons fit en uitgerust. We bedanken elkaar voor de reis, voor de steun onderweg, voor het gezelschap. We hebben de reis gemaakt die we wilden, we hebben hem gemaakt, letterlijk, samen met al die anderen. De moeilijkere momenten zijn vergeten, ons geheugen helpt te selecteren. Maar dagen, trajecten, hotels, hostals en alberques lopen in onze herinnering door elkaar. De mensen die we ontmoet hebben niet. En we hebben veel mooie mensen ontmoet, een aantal van hen zijn dicht bij het hart komen zitten. Bijna zonder uitzondering zijn het vrije geesten, ondernemend, open-minded en positief. Ieder heeft zijn eigen verhaal meegenomen naar Santiago en komt hopelijk met een mooier verhaal thuis. Er is veel gedeeld, er is veel gedacht en veel besproken. En nog, want we zijn nog niet klaar.

Na de fotoshoot gaan we naar het pelgrimskantoor voor het Compostelaat. Het bewijsstuk dat je het gehaald hebt. Voor niemand hoeven we dat eigenlijk te bewijzen, zeker niet voor onszelf. En een aflaat krijg je er ook al niet mee, dat doet de pelgrimstocht zelf. Maar we willen het wel hebben en krijgen het ook na een uurtje wachten in de rij. Dan biertijd, gezessen aan bier, koffie (Dany) of KAS (Emmy). In een lichte nevel gaan we naar ons hotel, Katrien naar haar herberg. Na een douche, een heldenslaapje en een laatste graai uit de fietstassen gaan we terug naar het oude centrum. Zonder af te spreken ontmoeten we elkaar weer en zetten de middagsessie gewoon door. Ook Krista en Patrick komen we op dezelfde locatie tegen (dus het was nog vroeg). Voor de Vlamingen hebben wij het vertrouwen in het Nederlandse volk weer een klein beetje hersteld. We hebben als Nederlandse diknekken in Vlaanderen blijkbaar een slecht imago, behalve wij dan. Emmy verzamelt emailadressen en maakt foto's. Het zijn ook momenten om vast houden.

De binnenstad van Santiago, hoewel toeristisch, is aangenaam want autovrij en vol van mensen die hun verhalen willen delen met andere mensen. Er wordt hier wel iets minder sober geleefd dan een pelgrim betaamt. Vriendschappen worden bevestigd, liefdes uitgesproken, beloftes gedaan. Morgen gaan we naar de speciale pelgrimsmis. Dan is het ook tijd om terug te kijken. Wat heeft het ons gebracht? Één dingen weten we zeker, we komen terug in Santiago, want de Camino, waar dan ook vandaan, komt hier uit. Dus Santiago en heilige Jacobus, ' tot in den draai!' Hasta manana.